Trends uit het WBSO-jaarverslag van 2020

De WBSO-regeling is een fiscale korting voor bedrijven en zelfstandigen om innovatie te stimuleren en vormt de hoeksteen van het Nederlandse innovatiebeleid. Middels de WBSO kunnen ondernemingen een fiscale korting ontvangen in de vorm van een afdrachtvermindering op de loonheffing/premie volksverzekeringen tot 50% van de totale R&D-kosten. Inmiddels is het jaarverslag van de WBSO over 2020 gepubliceerd en in dit artikel duiden wij graag de belangrijkste trends.

Algemene trends

Veel bedrijven hebben het afgelopen jaar last ondervonden van de directe en indirecte gevolgen van de coronacrisis. Ondanks deze belemmering blijven bedrijven toch aandacht geven aan speur- en ontwikkelingswerk. Zo laten de WBSO-cijfers van 2020 zien dat het aantal aanvragers, het aantal toegekende projecten, het gemiddelde aantal subsidiabele uren per aanvrager en het totaal aantal aangevraagde subsidiabele uren licht stijgt ten opzichte van het jaar daarvoor. Hierdoor nemen ook de totale opbrengsten voor bedrijven uit de WBSO in 2020 verder toe ten opzichte van 2019. In totaal is hiermee vorig jaar € 1,2 miljard aan belastingvoordeel verkregen.

Bij Leap zien we ook dat veel bedrijven blijven innoveren, ondanks de gevolgen van de coronacrisis. Hierbij blijkt een strategische aanpak, waarbij innovatietrajecten zijn ingebed in de strategie van het bedrijf en het binnenhalen van de juiste expertise en financiering cruciaal is.

Innovatie in voeding en de energietransitie

In het jaarverslag worden twee specifieke thema’s uitgelicht. In de eerste plaats is er aandacht voor innovatie in voeding. De afgelopen vijf jaar is het totale aantal projecten binnen de WBSO op dit thema met bijna 10% toegenomen. Hierbij is vooral een toename te zien in de ontwikkeling van vegetarische, veganistische en duurzame voeding. Dit sluit ook aan bij de ambities van Nederland om over te gaan naar een klimaatneutraal en circulair voedselsysteem.

Daarnaast is  in het jaarverslag aandacht voor de energietransitie. Het aantal hieraan gerelateerde projecten binnen de WBSO is over de afgelopen vijf jaar namelijk bijna 1,5 keer zo groot geworden. Dit is ook niet verassend met allerlei initiatieven die er op dit moment zijn op het gebied van zonne- en windenergie en andere slimme energieoplossingen. Ook bij dit onderwerp zien we een duidelijke relatie met het behalen van de klimaatdoelstellingen.

De klanten van Leap zijn dagelijks bezig met het ontwikkelen van de oplossingen van morgen en hierin spelen slimme energieoplossingen een belangrijke rol. Naast de WBSO zien wij dat er op het gebied van de energietransitie en verduurzaming ook tal van andere subsidiemogelijkheden zijn. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de verschillende instrumenten van de Topsector Energie verschillende instrumenten of regelingen voor de Energie- en Milieu-investeringsaftrek (EIA en MIA/VAMIL). Deze regelingen kunnen vaak gecombineerd worden met de WBSO, om te komen tot een optimale subsidieopbrengst.

ICT & programmatuur

De afgelopen jaren was een daling zichtbaar van het aantal ICT-bedrijven met WBSO-aanvragen. Waarschijnlijk is dit mede het gevolg van de aanscherpte definitie van ‘programmatuur’ voor de WBSO uit 2016 (of zoals RVO zelf zegt: ‘verduidelijkte’). In 2020 lijkt hier echter een kentering te hebben plaatsgevonden, omdat er weer meer ICT-bedrijven WBSO-aanvragen (1,71% meer) hebben ingediend. Daarnaast is ook het aantal aangevraagde uren door ICT-bedrijven met 4,97% toegenomen.

De veranderingen in het aanvraagproces die de WBSO in 2020 heeft ondergaan, zijn hier waarschijnlijk ook een oorzaak van. Zo is het sinds 2020 mogelijk om een WBSO-aanvraag in te dienen op de laatste dag van de maand voorafgaand aan de maand waarop het speur- en ontwikkelingswerk start. Hierdoor is er geen tussenmaand meer tussen het indienen van de aanvraag en het starten van de werkzaamheden, wat tot 2019 nog wel zo was. Daarnaast is het sinds 2020 mogelijk om vier keer in plaats van drie keer per jaar aan te vragen. Deze veranderingen bieden meer flexibiliteit waardoor de WBSO beter is gaan aansluiten op het innovatieproces van veel (ICT-)bedrijven.

Kosten en uitgaven binnen de WBSO

In de WBSO-regeling is het ook mogelijk om (naast WBSO-uren/-loonkosten) andere kosten en uitgaven voor ontwikkelingsprojecten aan te vragen. Voor het behalen van optimaal WBSO-voordeel is het belangrijk op dit vlak de juiste aanpak te hanteren. Bij Leap weten we precies de voor- en nadelen van een begroting met kosten en uitgaven of het hanteren van een forfait.

In het jaarverslag van 2020 zijn ook de resultaten met betrekking tot deze niet-loonkosten opgenomen. Deze laten een neerwaartse trend zien. Hoewel deze niet-loonkosten in absolute zin in 2020 licht toenemen (<1% groei), vermoedelijk door aan de coronacrisis gerelateerde prijsstijgingen, vormen deze een steeds kleiner onderdeel van de totale WBSO-kosten. Zo vormden deze niet-loonkosten in 2016 nog 41,5% van de WBSO en is dit in 2020 inmiddels teruggelopen tot maar 39,4%. Het is dan ook de vraag in hoeverre veel aanvragers hun WBSO-opbrengsten hebben geoptimaliseerd. Vermoedelijk worden veel investeringen die van belang zijn voor speur- en ontwikkelingswerk nog onvoldoende onder de WBSO ondergebracht. Een proactieve en strategische aanpak, zoals wij die bij Leap hanteren, kan hier een belangrijke bijdrage in leveren. Een strategische aanpak waarin de ambities van de onderneming en de WBSO-aanvragen optimaal op elkaar zijn afgestemd voorkomt immers dat subsidies en fiscaal voordeel worden misgelopen.